چرا دچار سوزش مقعدی می‌شویم و چگونه آن را درمان کنیم؟

این بیماری اکثرا برای بیماران خجالت آور بوده به همین دلیل از مراجعه به پزشک امتناع می کنند ما در این مقاله به علائم و روشهای درمان آن اشاره خواهیم کرد:

علائم سوزش مقعد

از علائم سوزش مقعدی می توان به شایع ترین علت آن یعنی خارش اشاره کنیم که اکثر موجب خجالت و شرم بیمار می شود. این بیماری اغلب با خارش حاصل از عفونت های مقعدی رخ می دهد که موجب التهاب پوست ناحیه مقعدی می شود. سایر عوامل موثر در ایجاد سوزش مقعدی را در ادامه بررسی میکنیم:

چرا دچار سوزش مقعدی می شویم؟

قدم اول برای تشخیص علت، مراجعه به یک جراح عمومی یا پزشک متخصص بیماری‌های مقعدی است. معمولا دکتر با انجام معاینات بالینی عارضه را تشخیص می‌دهد. اما اگر علت دقیق با معاینه قابل تشخیص نبود، انجام آزمایشات و روش‌های تشخیصی کولونوسکوپی، سونوگرافی، سیگموئیدوسکوپی و غیره تجویز می‌شود.

این عارضه به عواملی مثل عدم رعایت بهداشت ناحیه مقعد و عوامل دیگری مانند: شقاق، بواسیر، یبوست، بیماری التهابی روده، بیماری های جنسی، مصرف محرک ها، فیستول مقعدی، سرطان مقعد، عفونت قارچی و… نیز بستگی دارد که در ذیل به آنها اشاره خواهیم کرد:

شقاق یا فیشر مقعد

شقاق یا فیشر مقعدی که با نام زخم مقعدی نیز شناخته می شود. این عارضه برای عموم مردم آزار دهنده و دردناک است و افرادی که دچار این بیماری می شوند هنگام و پس از دفع مدفوع دچار سوزش و درد شدیدی در ناحیه مقعد می شوند. در واقع این علائم هنگام دفع مدفوع شدت پیدا می کند. بنابراین شقاق را می توان یکی از دلایلی که موجب سوزش مقعد می شود دانست.

بواسیر یا هموروئید

بواسیر یا هموروئید در داخل یا اطراف ناحیه مقعد ایجاد می شود این عارضه جز شایع ترین بیماری های مقعدی شناخته می شود تورم و التهاب رگهای دیواره و ناحیه مقعدی باعث بروز علائمی مانند: درد، خونریزی و سوزش میشود بواسیر نیز یکی از شایع ترین دلایل سوزش مقعدی است. برای پیشگیری از سوزش مقعدی بهتر است مراقب باشید تا درگیر این بیماریها نشوید.

یبوست و سختی مدفوع

یبوست های مکرر یا اسهال های طولانی مدت موجب خشکی مخاط، زخم و خارش و در نهایت سوزش میشود. برای جلوگیری از یبوست و اسهال باید از رژیم غذایی مناسب پیروی کنید. به عنوان مثال مصرف فیبرهای خوراکی و پروتئین ها را به هیچ عنوان از برنامه غذایی خود حذف نکنید و به میزان لازم این خوراکی ها را مصرف کنید تا دچار این عارضه نشوید.

بیماری های التهابی روده

سوزش مقعدی در برخی موارد ممکن است به دلیل بیماری های روده مانند بیماری های التهاب روده و یا سندروم روده تحریک پذیر، کولیت و… ایجاد شود که با معاینه و بررسی توسط پزشک به راحتی قابل تشخیص است. شایان ذکر است پرولاپس رکتوم نیز از عوامل بیماری های التهابی روده تاثیرگذار در سوزش مقعدی می باشد.

بیماری های جنسی

بیماری های جنسی حاصل از رابطه مقاربتی که خطر ابتلا به بیماری های عفونی STI را بالا میبرند هستند که می تواند موجب بیماری های عفونی و خطرناک مانند: کلامیدیا، سوزاک،هپاتیت،HIV اچ آی وی و تبخال و زگیل شود که این عارضه‌ها با علائمی مثل سوزش مقعد همراهند.

طبق تحقیقات پزشکی پیشگیری از بیماری های سی دی سی (رابطه جنسی مقعدی در مقایسه با سایر شکل های رابطه از قبیل واژن یا رابطه دهانی، بیشترین خطر ابتلا به ویروس اچ آی وی را دارد)

مصرف محرک ها

تغذیه نامناسب در مواردی نیز به دلیل مصرف خوراکی هایی مانند: نوشیدنی های الکلی، کافئین، غذا های تند و… صورت می گیرد که ممکن است موجب التهاب روده یا مقعد هنگام دفع شود، چرا که غذاهای تند، الکل، کافئین و… باعث تحریک معده هنگام هضم و تحریک روده هنگام دفع و در نهایت موجب خارش، سوزش و التهاب مقعد می شود.

فیستول مقعدی

فیستول مقعدی نیز یکی دیگر از بیماری های نشیمنگاهی است که در اثر سوراخ و ایجاد مسیر غیر طبیعی میان دو عضو بدن یعنی قسمت انتهایی روده بزرگ و مقعد است که در اثر آبسه های مکرر و طولانی مدت درمان نشده صورت میگیرد.

شایان ذکر است که درمان این بیماری با استفاده از درمان خانگی و دارو صورت پذیر نبوده و برای درمان آن پزشک حتما جراحی را به شما تجویز می کند که بهترین راه درمان آن توسط لیزر است. فیستول مقعدی یکی دیگر از دلایل ایجاد سوزش مقعدی است.

سرطان مقعد

سرطان مقعد به ندرت موجب ایجاد و سوزش مقعد است اما بهتر است هر چه که درباره نقاط بهداشتی و حساس بدن مخصوصا بیماری های نشیمنگاهی اتفاق می افتد جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید. سرطان مقعدی در واقع به رشد توده های بدخیم در رکتوم گفته می شود که در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد اما زمانی که این توده رشد کند به سایر قسمت های بدن فشار وارد می کند و موجب احساس سوزش، درد و خارش و حتی خونریزی در ناحیه مقعدی و هنگام دفع می شود.

عفونت قارچی

گاها در برخی موارد رشد قارچ هایی که غیر قابل کنترل هستند موجب سوزش مقعد می شوند. رشد قارچ ها و باکتری ها در بدن مخصوصا در مقعد و نواحی آن که نیاز به بهداشت بیشتری دارد می تواند دردسرساز باشد و باعث التهاب، درد و سوزش مقعد گردد. عفونت های قارچی در ناحیه مقعد معمولا خفیف هستند و به سرعت خوب نمی شوند.

بهداشت ناحیه مقعدی

بهداشت ناحیه مقعدی شایع ترین علت سوزش مقعد بهداشت ناحیه مقعد است، تمیز نکردن و شستشوی نامناسب موجب تجمع میکروبها در این بخش و در نهایت موجب سوزش و التهاب مقعد و تحریکات پوستی می شود.

شایان ذکر است شستشوی این ناحیه با صابون و دستمال مرطوب به هیچ عنوان پیشنهاد نمی شود چرا که این خود موجب التهاب و حساسیت می شود.

مراجعه به پزشک

باید بدانید بیماری های مقعدی اصلا شوخی بردار نیست و ممکن است موجب خطرات احتمالی ازار دهنده و دردناک زیادی شود بنابراین با مشاهده اولین علائم سوزش مقعدی به پزشک مراجعه کنید تا با توجه به علت سوزش و درد شما را معاینه و بیماری و عارضه ای که به آن دچار شدید را تشخیص دهد هر چه از زمان بروز بیماری بگذرد و درمان نشود در شرایط بدتر و پیچیده تری قرار میگیرد و موجب درمان پیچیده و گاها عمل جراحی و لیزر می شود

راه های درمان

سوزش مقعدی به قدری آزار دهنده است که ممکن است روند طبیعی زندگی شما را حتی هنگام استفاده از سرویس تحت تاثیر قرار دهد. درمان سوزش مقعدی با توجه به علت ایجاد و بروز آن متفاوت است که برای تشخیص درمان باید اول به پزشک مراجعه کنید.

در برخی موارد سوزش مقعدی با دارو یا حتی درمان خانگی بهبود پیدا میکند اما در بعضی موارد باید حتما عمل جراحی و یا جراحی با لیزر صورت گیرد. در ذیل به روش های درمان بیماری سوزش مقعدی اشاره خواهیم کرد:

درمان دارویی

می تواند برای مدتی سوزش و درد را تسکین دهد به این منظور می توانید از پماد های نیتروگلیسیرین یا لیدوکائین استفاده کنید که از طریق افزایش گردش خون و بی حسی موضعی می توانند برای مدتی درد را تسکین دهند.

اما نمیتوان گفت موجب درمان قطعی سوزش و خارش و بیماری حاصل از آن می شوند. توجه داشته باشید از زیاده روی در مصرف پماد بپرهیزید چرا که ممکن است عوارض مختلفی و حتی خود موجب التهاب شوند.

جراحی و لیزر

طبق معاینه و تشخیص پزشک در صورت ابتلا به هر یک از بیماری های شقاق و بواسیر باید عمل جراحی و لیزر انجام دهید. اگر در جراحی و لیزر امتناع کنید ممکن است شقاق یا بواسیر شما از حالت حاد به حالت مزمن تغییر پیدا کند و علاوه بر آزار دهنده و دردناک بودن موجب روند درمان پیچیده تر می شود.

توجه داشته باشید در این صورت حتما جراحی لیزر را انتخاب کنید، چرا که این روش در مقایسه با عمل جراحی به صورت سرپایی و در کوتاه مدت بدون عوارض جای زخم بهبود پیدا خواهد کرد. شایان ذکر است در روش لیزر از بی حسی و در روش جراحی از بیهوشی استفاده می شود.

منبع مقاله